Natuurpuntgebieden in Haacht
De Haachtse Leibeekvallei situeert zicht ten zuiden van de Dijlevallei, tussen Mechelen en Leuven. De streek van Haacht behoort tot een oostelijke uitloper van Binnen-Vlaanderen, liggend tussen de Zuiderkempen en het Brabants Plateau.
De Leibeekvallei bestaat uit het Haachts Broek, Schorisgat en het Schoonbroek. Bij het Haachts Broek is ook de Antitankgracht en de Hoogstamboomgaard te vinden. De Hooiberg bevindt zich ten zuidwesten van de Haachtse Leibeekvallei en grenst aan Boortmeerbeek.
​
Een ontsnapte grazer, gevandaliseerd knuppelpad of een andere onregelmatigheid in een van onze gebieden?
Laat het weten via dit nummer: 0468 254 134
Wandelen in het Haachts Broek en de Antitankgracht
De vrijwilligers van Natuurpunt Haacht verwelkomen je in het Haachts Broek met een mooie wandelroute doorheen het gebied. Alhoewel er heel wat knuppelpaden liggen zijn laarzen nuttig in het natte seizoen of een fikse regenbui.
Aangelijnd en op de paden zijn honden welkom.
​
Hier meer wandelinfo, een downloadbaar plannetje enz ...
​
Het Haachts Broek
Het Haachts broek is een nat gebied omdat de lemig zand- en kleibodem moeilijk doordringbaar is. Net omdat het gebied zo waterrijk is, bleef het gespaard van bebouwing. De natte gronden werden gebruikt als weiland, de hoger gelegen en dus drogere gronden waren geschikt als akker. Dit is een vrij groot natuurgebied met heel wat variatie. Het is een lappendeken van bos, wei, akker en struweel. Met behulp van begrazing proberen we het beheer wat uit handen te geven.
​
Dieren en planten
In het voorjaar wordt het Haachts Broek getooid met een prachtig bloementapijt van bosanemoon, muskuskruid, slanke sleutelbloem en donkersporig bosviooltje. De aangelegde poelen in het Haachts Broek lokken heel wat amfibieën. Iets later op het seizoen kan je hier de zeldzame dauwnetel ontdekken. 's Zomers weerklinkt vanuit de hoge moerasvegetaties de typische zang van de sprinkhaanzanger. Insecten gonzen intussen rond de akkerbloemen en in de ruigtes. Later op de avond kan je er de baltsvluchten van de houtsnip gadeslaan of ontmoet je misschien een ree. Bosuilen en grootoorvleermuizen zijn er meesters van de nacht. Die laatsten brengen de winter door in de bunkers van het Haachts broek. In de herfst is het hier een waar paddenstoelenparadijs: populierenmelkzwam, tijgertaaiplaat en wortelende aardappelbovist zijn maar enkele van de vele paddenstoelensoorten die het hier naar hun zin hebben.
​
Natuurbeheer
Natuurpunt werkt hier hard om het lappendeken van grasland, ruigtes, bossen, akkers en moerassen te herstellen. Waar nodig worden populierenbossen opnieuw omgezet naar weiland. Niet overal natuurlijk. Nachtegalen houden van de ruigtes op de bosbodem en de wielewaal moet het hebben van de boomtoppen. Het zachte hout van dode populieren is dan weer zeer geliefd bij de grote en kleine bonte specht. In de jaren '50 en '60 moderniseerde de landbouw en vervingen machines paarden. Hierdoor daalde de vraag naar hooi en werd een groot deel van het gebied beplant met populieren. Soortenrijke hooilanden verdwenen en maakten plaats voor braam- en brandnetelruigtes.
Nu past Natuurpunt hier traditionele akkerbouwmethodes toe, zodat akkerplanten nieuwe kansen krijgen De voormalige akkertjes worden ondiep geploegd om typische akkerplanten kansen te geven. Resultaat: de zeldzame akkerandoorn is terug. Op andere percelen biedt tarwe of rogge een extraatje voor zaadetende vogels zoals grauwe en gele gors, groenling en vink.
Poelen dienen als toevlucht voor amfibieën. Dat de poel 's zomers wel eens volledig droogvalt, is niet nadelig. Integendeel. Hierdoor blijft de poel visvrij. Vissen zouden anders de amfibieëneitjes opeten. De aanwezigheid van grote grazers brengt dynamiek in het gebied. Door het grazen creëren ze open plekken, gegeerd bij zonnekloppers zoals vlinders en andere insecten. Wroetplekken, natuurlijke bemesting en zaadtransport via mest of vacht geven kansen aan heel wat planten. Natuurpunt Haacht zette de laatste jaren al heel wat acties op om zijn koesterburen te steunen. De betonie en de dauwnetel worden gekoesterd en goed opgevolgd. De sleedoornen huisvesten de sleedoornpage en onlangs werd enkele hectaren hoogstamboogaard aangelegd ten voordele van de eikelmuis.
​
​
De Hoogstamboomgaard
In het najaar van 2013 plantte Natuurpunt Haacht een hoogstamboomgaard aan op het grote weiland dat je links van je ziet liggen wanneer je van Haacht naar Wespelaar rijdt. Goed voor 3 ha sublieme verrijking van de lokale biodiversiteit!
​
Waarom een hoogstamboomgaard?
Om cultuurhistorische én ecologische redenen! Waarschijnlijk begon de fruitteelt met de komst van de Romeinen. Abdijen en kloosters hielpen de teelt er weer bovenop na de val van het Romeinse Rijk. Na WO II werden duizenden hoogstammen gerooid en vervangen door laagstammen. Gelukkig gaat men vandaag die oude rassen weer opwaarderen (Bellefleur, Reinette, Beurré Diel, Double Flip,…)
En als klein landschapselement is een hoogstamboomgaard voor tal van planten- en diersoorten belangrijk als leefgebied. Het is een stapsteen tussen leefgebieden. Tal van insecten zoals vlinders, bijen, maar ook de Eikelmuis, de Boomkruiper, de Kleine Bonte Specht, het Steenuiltje, de Ringmus, de Grauwe vliegenvanger,… zullen er zich thuis voelen. Een boomgaard is dus veel meer dan rijen fruitbomen met als enige bedoeling fruit op te leveren.
​
Koesterburen
Ook de provincie Vlaams-Brabant beseft dat we heel wat soorten moeten koesteren willen we ze een toekomst geven. Het koesterburenproject is de actie die hiervoor werd opgezet en hierbij worden de gemeenten aangespoord actie te ondernemen.
De gemeente Haacht aanvaardde een aantal geselecteerde koesterburen. Hierdoor werd al een eerste stap genomen in de richting van de effectieve deelname aan de campagne en de uitvoering van concrete koesteracties. Bovendien besliste Haacht om deel te nemen aan de koestercampagne 'Je hebt meer buren dan je denkt'. Dit betekent dat concrete acties zullen ondernemen worden die de koesterburen en de hele gemeentelijke biodiversiteit ten goede zullen komen.
De aanplant van de boomgaard kadert mooi in het koesterburenproject omdat de Eikelmuis, die haar leefgebied heeft in hoogstamboomgaarden, een geselecteerde Koesterbuur is in Haacht.
De Antitankgracht
Op weinig plaatsen is de mix van geschiedenis en natuur zo zichtbaar als in de Antitankgracht. Wat ooit een verdedigingslinie was tegen de Duitse troepen, is vandaag een waardevol natuurgebied. Het is een paradijs voor vogels, planten en amfibieën. Dieren zoals ijsvogel en kamsalamander voelen hier zich thuis.
​
Natuur en erfgoed
Naast genieten van de prachtige natuur kan je hier ook een portie erfgoed ontdekken. Zo kan je de Antitankgracht, die werd gebouwd in 1939 en is erkend als oorlogsmonument en natuurgebied, gaan bekijken. Zij had als doel om bij een vijandige invasie pantserwagens tegen te houden. De Antitankgracht vormde een onderdeel van de KW-linie: die liep van Koningshooikt tot Waver. Vlakbij de Antitankgracht kan je de overblijfselen van het Kasteel van Roost ontdekken. Het kasteel heeft een rijk verleden dat terug gaat tot de veertiende eeuw. Enkel een gedeelte van de buitenste slotgracht is zichtbaar gebleven.
​
Dieren en planten
Het grondwater van de Antitankgracht is van zeer goede kwaliteit, het krioelt er van het waterleven. In het voorjaar vind je er naast talrijke padden en kikkers ook watersalamanders. Waterviolier, zwanenbloem en dotterbloem zijn maar enkele van de talrijke water- en oeverplanten die er voorkomen. In de braamruigtes langs de rand van de Antitankgracht vinden kleine zoogdieren en vogels een veilig onderkomen en voedsel.
Het Schorisgat
In het Schorisgat wandel je over de oudste weg van Haacht, aangelegd door de Kelten. De fundering van deze "knuppelweg" bestond uit dwarsbalken (de knuppels) en takken en liet wegenbouw door vochtige gebieden toe.. Dit stukje knuppelweg maakte deel uit van de verbinding Brussel-Lier. Afgaande op de toponomie mag men zeggen dat het Schorisgat weinig veranderderingen heeft gekend in de loop van de geschiedenis.
​
Vochtige weiden
De nu nog vochtige weiden worden in de 16de eeuw op de toponomische kaart aangeduid als "euzel" wat natte hooiweide betekent. Ook vinden we plaatsen terug op deze kaart die "rot" (moerassig gebied) heten, duidend op de kwaliteit die de gronden voor de landbouw hebben. De "donken" (Stampendonkstraat) wijzen op lichtjes verheven plaatsen. De brede depressie aan de Schapendonk is een restant van een rootput voor vlas, vroeger een belangrijke teelt in Haacht. Oorspronkelijk was de wekelijkse markt van Haacht een vlasmarkt!
​
Natuurbeheer
Ook hier in het Schorisgat heeft Natuurpunt plannen om het cultuurlandschap van overbegraasde weilanden en ééntonige populierenaanplantingen om te zetten in een rijk en gevarieerd lappendeken van perceeltjes. Het startbeheer bestaat uit het kappen van bomen. Dit klinkt misschien wat gek als natuurbeheer, maar in de plaats van de Grote Brandnetel en Kleefkruid zal het oorspronkelijk, en veel rijkere ecosysteem zich herstellen.